Δωρεα ωαριων και εμβρυων

Κάθε χρόνο 1.500 παιδιά γεννιούνται στη χώρα μας με σύλληψη μέσω δωρεάς ωαρίων, ενώ περισσότερα  από  ένα εκατομμύριο παιδιά που προέρχονται από δωρεά ωαρίων υπάρχουν σήμερα παγκοσμίως. 

Τι είναι;

Η δωρεά ωαρίων είναι μια ανώνυμη διαδικασία κατά την οποία η δότρια παρέχει ωάρια στο ζευγάρι των ληπτών. Τα ωάρια αυτά γονιμοποιούνται με το σπέρμα που προέρχεται από τον σύζυγο/σύντροφο της λήπτριας. Αφού γίνει η γονιμοποίηση, τα γονιμοποιημένα ωάρια μεταφέρονται στην λήπτρια γυναίκα εφόσον βρίσκεται στην κατάλληλη φάση του κύκλου της. Διαφορετικά μπορούν να καταψυχθούν ώστε να χρησιμοποιηθούν σε επόμενο κύκλο.

Σε ποιες γυναίκες εφαρμόζεται;

Η δωρεά ωαρίων ενδείκνυται για γυναίκες στις οποίες το γενετικό τους υλικό δεν είναι κατάλληλο ή για κάποιους λόγους έχει σταματήσει η παραγωγή ωαρίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει αποδειχθεί ότι η δωρεά ωαρίων ή εμβρύων είναι μια πολύ αποτελεσματική διαδικασία για τη λύση αυτού του προβλήματος. Να σημειωθεί ότι γυναίκες που έχουν κάνει πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης χωρίς επιτυχία ή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση (χωρίς περίοδο) μπορούν μέσω της δωρεάς ωαρίων να γίνουν μητέρες. 
Οι ενδείξεις για δωρεά ωαρίων ή εμβρύων περιλαμβάνουν τις ακόλουθες περιπτώσεις:

- Γυναίκες με πρώιμη εμμηνόπαυση.

- Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε θεραπείες καρκίνου (η ορμονική διέγερση των ωοθηκών είναι αδύνατη λόγω χημειοθεραπείας)

- Γυναίκες με “κακή ποιότητα” ωαρίων

- Γυναίκες με ανύπαρκτες ωοθήκες ή υποπλασματικές (Σύνδρομο Turner)

- Γυναίκες ηλικίας 43-50 ετών

- Γυναίκες με χρωματοσωμιακά προβλήματα ή γενετικές παθήσεις, οι οποίες καθιστούν αδύνατη ή προβληματική την έκβαση μια εγκυμοσύνης.

- Γυναίκες με ιστορικό πολλαπλών αποβολών

Δότριες ωαρίων

Οι υποψήφιες δότριες ωαρίων, σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία, είναι ανώνυμες και υποχρεούνται να υπογράψουν ειδικά έγγραφα συγκατάθεσης. Επίσης, για να γίνουν δεκτές σε ένα τέτοιο πρόγραμμα πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

- Να έχουν ηλικία από 19 έως 35 ετών

- Να είναι υγιείς, μη καπνίστριες και να μην υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό γενετικών ασθενειών

- Να έχουν δείκτη μάζας σώματος μικρότερο από 32

- Να έχουν FSH μικρότερη από 8

- Να έχουν δύο λειτουργικές ωοθήκες

Επίσης, θα πρέπει να υποβληθούν σε σειρά εξετάσεων για να διαπιστωθεί αν η κατάσταση της υγείας τους είναι καλή και αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σωστά στην ορμονική θεραπεία. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
Ψυχολογικό προφίλ 
Υπερηχογράφημα κάτω κοιλιάς και κολπικό υπερηχογράφημα 
Συνάντηση με τον υπεύθυνο του προγράμματος για τις οδηγίες που αφορούν τη χορήγηση των φαρμάκων 
Αιματολογικές εξετάσεις για ηπατίτιδα, HIV, σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες και ορμονολογικό προφίλ 

Στη συνέχεια οι δότριες θα υποβληθούν στην κλασική διαδικασία της ορμονικής διέγερσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δότριες στην πραγματικότητα δωρίζουν ωάρια που αν δεν αναρροφηθούν από τον οργανισμό καταστρέφονται οπότε σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζεται η μελλοντική τους αναπαραγωγική δυνατότητα.

Μια άλλη επιλογή είναι η χρησιμοποίηση δανεικών εμβρύων. Η μέθοδος αυτή απευθύνεται σε ζευγάρια που η σύζυγος παρουσιάζει πρόωρη εμμηνόπαυση και ο σύζυγος έχει αζωοσπερμία. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση, τόσο από το ζεύγος «δότη» όσο και από το ζεύγος «λήπτη».

Ποσοστά επιτυχίας

Η δωρεά ωαρίων έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχής, με επίπεδα επιτυχίας που μπορεί να φτάσουν μέχρι 75% ανά θεραπεία και είναι η μόνη διαθέσιμη θεραπεία για γυναίκες που δεν μπορούν να παράγουν δικά τους ωάρια. Αυτή η θεραπεία μπορεί να εγείρει ηθικά προβλήματα και γι’ αυτό η συμβουλευτική προσέγγιση είναι ουσιώδες κομμάτι της θεραπείας.