ΤΑΧΕΙΑ ΚΡΥΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗ

Ταχεία Κρυοσυντήρηση Ωαρίων και Εμβρύων (Vitrification)

Οι εξελίξεις της ιατρικής και της βιολογίας στο χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε συνδυασμό με την εφαρμογή νέων τεχνικών εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) δίνουν αποτελεσματικές λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα υπογονιμότητας της εποχής μας. Μια από τις πλέον πρωτοποριακές μεθόδους που εφαρμόζονται σήμερα  είναι η μέθοδος ταχείας κρυοσυντήρησης ωαρίων και εμβρύων που αναφέρεται και ως υαλοποίηση (Vitrification).

Τι είναι; 

Πρόκειται για μια σχετικά απλή μέθοδο κατάψυξης η οποία δεν απαιτεί εξειδικευμένο και πολύπλοκο μηχανισμό. Τα ανθρώπινα ωάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και κατά συνέπεια είναι πολύ ευαίσθητα στις διαδικασίες ψύξης. Οι συμβατικές μέθοδοι κατάψυξης δεν έχουν πάντα επιτυχές αποτέλεσμα καθώς επιτρέπουν το σχηματισμό κρυστάλλων στο εσωτερικό των κυττάρων, προκαλώντας κατά συνέπεια κάποιες βλάβες στα έμβρυα και ανεπανόρθωτες βλάβες στα ωάρια. Η διαρκής έρευνα αλλά και η εξέλιξη αυτής της μεθόδου, κατέληξαν σήμερα στο αρτιότερο σύστημα της υαλοποίησης, όπου με την εφαρμογή του επιτυγχάνεται η κατάψυξη ωαρίων και εμβρύων, με τα υψηλότερα μέχρι σήμερα ποσοστά επιβίωσης που φτάνουν το 90%.

Η διαδικασία εν συντομία

Η διαδικασία της υαλοποίησης περιλαμβάνει αρχικά την τοποθέτηση των ωαρίων και εμβρύων σε μικρό όγκο κατάλληλου αντιψυκτικού υψηλής συγκέντρωσης (DMSO and ethylene glycol) για μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια τη ψύξη τους με πολύ γρήγορο ρυθμό. Ο γρήγορος ρυθμός ψύξης μειώνει σημαντικά τη δημιουργία κρυστάλλων. Το νερό στο εσωτερικό των κυττάρων παγώνει αυτόματα και δεν υπάρχει χρόνος για το σχηματισμό κρυστάλλων οι οποίοι ενδεχομένως να προκαλούσαν ανεπανόρθωτες καταστροφές σε ωάρια και έμβρυα. Στη συμβατική διαδικασία κατάψυξης ο ρυθμός ψύξης ωαρίων και εμβρύων είναι περίπου 0.3°C το λεπτό, ενώ με τη μέθοδο της υαλοποίησης ο ρυθμός αυτός ξεπερνά τους 20.000 °C το λεπτό (70.000 φορές πιο γρήγορα). Σε αυτόν το ρυθμό και με την κατάλληλη συγκέντρωση του αντιψυκτικού διαλύματος, κρύσταλλοι δεν μπορούν να σχηματιστούν. Μετά την υαλοποίηση τα ωάρια και τα έμβρυα φυλάσσονται σε δοχεία υγρού αζώτου μέχρι τη στιγμή που θα αποψυχθούν για να χρησιμοποιηθούν.

Επιπλέον η υαλοποίηση προσφέρει παράλληλα και απόλυτη ασφάλεια στα ευαίσθητα αυτά κύτταρα, από ιούς και ασθένειες, αλλά και τη σιγουριά της βιωσιμότητάς τους, έως την στιγμή της απόψυξής τους. Η τοξικότητα του αντιψυκτικού διαλύματος που χρησιμοποιείται καθώς και η απόλυτη εξειδίκευση του προσωπικού που απαιτείται ίσως είναι οι μοναδικοί περιοριστικοί παράγοντες αυτής της μεθόδου.

Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται;

Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες, αλλά και γενικότερα στα ζευγάρια, να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους, δεδομένου ότι μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη σχετίζεται άμεσα με την ηλικία της γυναίκας και με την ποιότητα των παραγόμενων ωαρίων. Η μέθοδος της υαλοποίησης δίνει ακόμη μια επιλογή στην διατήρηση των ωαρίων και εμβρύων με κρυοσυντήρηση για μελλοντική χρήση. Κατά συνέπεια μας επιτρέπει τη δημιουργία μιας τράπεζας ωαρίων διευκολύνοντας σημαντικά το πρόγραμμα δωρεάς ωαρίων. Η μέθοδος αυτή δίνει επίσης ελπίδες σε πολλές γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και ιδιαιτέρως σε εκείνες οι οποίες:

• Επιθυμούν να καθυστερήσουν την εγκυμοσύνη είτε λόγω καριέρας είτε λόγω σπουδών χωρίς να χάσουν τη γονιμότητά τους.
• Επιθυμούν να καθυστερήσουν την εγκυμοσύνη μέχρι να βρουν τον κατάλληλο σύντροφο.
• Έχουν κάποια μορφή καρκίνου και θέλουν να φυλάξουν τα υγιή ωάριά τους πριν υποβληθούν σε ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία.
• Επιθυμούν να καταψύξουν τα έμβρυα που έχουν περισσέψει από ένα κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης ώστε να εξασφαλίσουν μια μελλοντικά επιτυχημένη εγκυμοσύνη.

Κρυοσυντήρηση Σπέρματος

Σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η κατάψυξη σπέρματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κατάψυξη του δείγματος πραγματοποιείται με τη χρήση κατάλληλου διαλύματος (cryoprotectant) το οποίο προστατεύει τα σπερματοζωάρια κατά τη διάρκεια της κατάψυξης. Το κατεψυγμένο δείγμα μπορεί να διατηρηθεί για πολλά χρόνια και να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές προσπάθειες εξωσωματικής. Έχουν επιτευχθεί εγκυμοσύνες με τη χρήση κατεψυγμένου σπέρματος δεκαπέντε ετών.

Η κατάψυξη σπέρματος γίνεται σε άνδρες που έχουν ολιγοσπερμία ή που ίσως παρουσιάζουν διαφοροποίηση στις παραμέτρους του σπέρματος κατά τη διάρκεια του χρόνου ή δυσκολία παραγωγής σπέρματος, σε περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί βιοψία όρχεων (συντηρούνται τα σπερματοζωάρια που βρέθηκαν με τη μέθοδο της βιοψίας και χρησιμοποιούνται σε μελλοντική προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης), σε άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.